gör

Çıldır Gölü 

Tektonik bir göl olan Çıldır Gölü, Ardahan il merkezine 45 kilometre uzaklıkta ve deniz seviyesinden 1956 metre yükseklikte yer alıyor. Göl, kapladığı 25 kilometrekarelik alan ile Van Gölü’nden sonra Doğu Anadolu’nun en büyük tatlı su gölü. Çıldır Gölü, bölgede kışlar çok soğuk olduğundan kasım ayı sonlarında donar ve buz kalınlığı bir metreyi aşar. Burada balıkçılık buz delinerek yapılır. Çıldır Gölü, Akbaba ve Kısır Dağları arasındaki tektonik bir çöküntünün içinde yer alır ve gölün en derin yeri 22 metredir. Göl, çevredeki dağlardan akan yüzey suları ve çok sayıda pınarla beslenir. Göl üzerinde irili ufaklı dört ada yer alır. Adalardan en büyüğü Akçakale’deki harabelerin yakınındadırAlan ayrıca Angut Kuşu ve Van Gölü Martısı türlerinin göç yolu üzerinde olması sebebiyle ile bölgedeki önemli kuş gözlem yerlerinden birisi.

Yalnızçam Kayak Merkezi

Yalnızçam Kayak Merkezi Ardahan’a 16 km uzaklıkta 2,715 metre rakımda yer alıyor. Alanda farklı zorluk seviyelerinde en uzunu dört km olmak üzere dört tane pist bulunmaktadır. Yalnızçam Kayak Merkezi’ne yağan kar, dünya üzerinde sadece Alp Dağları’nda ve Sarıkamış’ta bulunan “kristal kar” özelliği taşıyor. 

Aktaş Gölü 

Aktaş Gölü, yarısı Ardahan ili diğer yarısı da Gürcistan sınırlarında bulunan tektonik oluşumlu bir göldür. Aktaş Gölü toplam 11 gölden oluşan ve büyük kısmı Gürcistan sınırları içerisinde bulunan göller yöresinin bir parçasıdır.

Aktaş Gölü, Ak Pelikan ve Kadife Ördek türlerinin kuluçka dönemini geçirdiği ender alanlardan birisi. Angut, Uzunbacak, Karabatak ve Van Gölü Martısı türlerinin de gölde yaşadığı bilininiyor. 

Ardahan Kaleleri 

Ardahan Kalesi Yapım tarihi kesin bilinmemekte Selçuklu Mimarisi olarak bilinen kale 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle büyük bir onarım geçirerek günümüze ulaşmıştır.

Ardahan Kalesi’nde yapılan kazılar bölgenin çeşitli krallıkların hakimiyetine girdiğini gösterir. Dikdörtgen plan oluşturan sur duvarları, 745 metre uzunluğunda. Kale, baştan başa kare tabanlı ve çokgen planlı çok sayıda kule ile desteklenmiş.

Ardahan’da ziyaret edilebilecek diğer kalelerden bazıları:

Savaşır (Cancak) Kalesi

Posof ilçesine bağlı Savaşır (Cancak) köyünün güneydoğusunda, üç yanı vadi ile çevrili sivri bir tepe üzerinde konumlandırılmış.

Kinzi Kalesi

Ardahan’ın yaklaşık 30 km batısında Bağdeşe (Kinzodamal) köyünün kuzeyinde, Bülbülan Yaylası’nın güneydoğusunda yer alan bir kale. 

Sevimli Kalesi

Hanak ilçe merkezinin yaklaşık 18-20 km. güneydoğusundaki Sevimli (Vel) köyünün güneyinde, yarımada biçimli sarp bir tepe üzerinde yer alır.

Kalecik Kalesi

Göle ilçesine bağlı Kalecik Köyü’nün yaklaşık 450-500 metre güneyinde, köyden gelen derenin ve Kura Vadisi’nin kesiştiği noktada sarp bir alana kurulmuş.

Şeytan Kalesi

Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe Köyü Karaçay Vadisinde bulunan Kale yapı özelliği ile Urartu dönemine ait olduğu tahmin edilmektedir. Çıldır’a bir km uzaklıktaki Yıldırımtepe köyünün kuzeydoğusunda bulunan Karaçay Vadisi kanyonunda bulunan, Ardahan’daki bazı kalelerle aynı özelliklere sahip kale oldukça sarp bir alana inşa edilmiş.

Kurtkale

Çıldır ilçe merkezinin kuzeydoğusundaki Kurtkale bölgesinin güneyinde ve Gürcistan sınırında bulunmaktadır. Yakınındaki bölgeye de adını veren Kurtkale’nin tarihi ve adını nereden aldığı konusunda kesin bilgi yoktur.

Kazan Kale

Ardahan’ın yaklaşık 12-13 km. kuzeydoğusunda, Kura Vadisi’nin sınırlandığı dil biçimindeki yükselti üzerinde yer almaktadır. Kesin tarihi bilinmeyen kale çevresinde, eski yerleşim izleri mevcut.

Altaş (Ur) Kalesi

Ardahan - Hanak Karayolu’nun 18. km’sindeki Altaş (Ur) köyünün doğusunda yer alan sivri bir tepe üzerine kurulmuş. Tarihi kaynaklarda sadece adı ve yeri belirtilen kalenin, ilk yapım tarihi kesin değil. Ancak yedinci ve sekizinci yüzyıldan beri bu kalenin mevcut olduğu anlaşılıyor.

Kırnav Kale

Hanak ilçesinin beş km güneyindeki Hanak Çayı kenarında yer alır. Bu kalenin de kesin inşa tarihi bilinmez. Ancak bugünkü kalıntıların, Ardahan Kalesi’ne ait kalıntılarla aynı duvar tekniğine sahip olması dikkat çekici.

Ardahan Camileri 

Ardahan Merkez Mevlit Efendi

Cami, Ardahan şehir merkezi’nde, Ardahan Kalesi’nin yaklaşık 150-200 metre doğusunda yer alıyor. Giriş kapısında bulunan kitabeye göre, caminin 1701 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. 

Posof Merkez Cami

Caminin minberdeki kitabeye göre caminin 1868 tarihinde inşa edildiği anlaşılıyor. Olup, İç yapısı r. Cami, boyuna dikdörtgen planlı olup, kesme taşlardan yapılmıştır. İç yapısı Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.

Derviş Bey Cami

Yapıya adını vermiş olan Derviş Bey’in kimliği hakkında biyografik bilgi mevcut değildir. Kapısı üzerinde, iki tarafta yatay dikdörtgen panolar halinde yer alan yazılarda h.1285/m.1869 tarihi okunur. Caminin sağ ve sol tarafındaki panolarda “İslamdan daha yüksek bir şeref yoktur” ibaresi ve altında 1285 tarihi yazmaktadır.

Hamşioğlu Rasim Bey Konağı

Bina, Baltık mimari tarzının örneklerinde olduğu gibi, iç içe açılan odalar ve salonlardan oluşuyor. Binanın giriş cephesinde bulunan kapı üzerinde 1911 tarihli Osmanlıca bir kitabe var. Sonradan konulan bu kitabeye göre Ocak 1919’da Ardahan Milli Şurası kongrelerinin burada yapıldığı ve binanın bu tarihten önce resmi karargâh binası olarak kullanıldığı bilgisi yer alıyor. Konak, cumhuriyetin ilk yıllarında da resmi hükümet binası olarak bir süre kullanılmış. 

Dursun Soylu Konak 

Konak, Ardahan il merkezinde yer alıyor. Bu yapı 19. yüzyılın sonunda inşa edilmiş, sivil mimari örneklerinden birisi. İki katlı olarak inşa edilen konağın üzeri, eğimli piramidal bir çatıyla örtülü.

Binanın yapısında tamamen düzgün blok taşlar kullanılmış. Konağın kapı, pencere ve duvar özellikleri; yörede bulunan Sarıkamış, Kars, Gümrü, Kafkas ve Gürcü bölgelerindeki sivil mimarlık örnekleriyle paralellik gösteriyor. 

Övündü ve Ortakent (Büyük Nakala) Mağaraları 

Ortakent (Büyük Nakala) Mağaraları; Hanak ilçesi Ortakent kasabasının 10 kilometre güneyinde Kura Nehri Vadisi’ndeki kayalıkta çok sayıda mağara yerleşimi ve büyük bir kaya kiliseden oluşuyor. Tarihi kaynaklarda bu mağara yerleşimi grubunun da kendisinden sonra gelen Tahtalı, Vaşlop, Ampur ve Colit Mağaraları gibi Yontma Taş Çağı izleri taşıdığı belirtiliyor. 

Övündü Mağaraları, Çıldır’a bağlı Kurtkale bölgesinde,kalker kaya kütlesine oyulmak suretiyle oluşmuş iki grup mağara yerleşimi.

Akçakale Ada Şehri Kalıntıları 

Çıldır Gölü üzerindeki Akçakale Adası, Sultan Alparslan’ın bu yöreyi Selçuklu topraklarına kattıktan sonra, üzerinde kendi adını alan kaleninde bulunduğu adadır. Doğal güzelliklerinin yanı sıra adeta yazın kuş üreme bakımından kuş cenneti durumundadır. Ada aynı zamanda birinci dereceden bir arkeolojik sit alanı. Ada üzerindeki kalıntıların 10 bin yıllık bir geçmişi olduğu tahmin ediliyor.

Çıldır / Taşköprü Kitabeleri

Kitabeler, Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 30 km güneyindeki Taşköprü köyünde büyük bir kaya üzerinde yer alıyor. Bölgedeki en eski kitabe olduğunu sanılan bu kalıntının Urartu krallarından II. Sarduri’ye ait olduğu tahmin ediliyor.